Ayetten bir sure oku bakalım!

Mescid-i Aksa (*)  herkes için ama öncelikle müslümanlar için kutsal mekan değil mi? İnanışta, Hz. Muhammed Miraç mucizesinin gerçekleştiği gece, Mekke'den Kudüs'e giderek Cebrail ile birlikte, Mescid-i Aksa'nın bulunduğu noktadan göğe yükselmedi mi? (*)

Peki Ramazan sürerken, İsrail polisi ile Filistinliler arasında kutsal mekanda yaşanan gerginliğe ne demeli? İnanca saygı iki toplumun barış içinde yaşaması için vazgeçilmez bir gereklilik değil mi?

Ama, Ramazanda bile İsrail polisinin Doğu Kudüs’teki kutsal Mescid-i Aksa’ya üst üste baskınlar düzenlemesine doğrusu ben hiç şaşırmadım. 

Gençler kutsal mekanın içine girip barikat kurmuşlar da… Bu durum her an bir sıcak çatışmaya dönüşebilirmiş de falan filan… Bütün bu gerginliğin yapay biçimde yaratıldığı düşüncesindeyim doğrusu… Neden mi?

Çünkü ben İsrail polisinin zaman zaman ne kadar sert, bencil hatta alaycı-aşağılayıcı bir tutumla değil Filistinlileri, herkesi çilede çıkaracak yaklaşımlar ortaya koyduğuna bizzat tanıklık edenlerdenim.

Yıllar önce Filistin’in efsanevi lideri Yaser Arafat’la görüşmek için İsrail’e gitmiştim (Ne çelişki ama değil mi? Filistin’e varabilmek için önce Tel-Aviv’e ulaşmak zorunluluğu!) Arafat’tan prensip olarak randevu almıştık ama öncesinde, İsrail’li kimi bakanlar ve yetkililerle de görüşmek için  Kudüs’te bir kaç gün geçirmemiz gerekti.

-Kudüs’e gidilir de Mescid-i Aksa ziyaret edilmez mi?

Kameramanım Ali Berber’le birlikte yollara düştük… El-Aksa’nın girişine vardığımızda baktık tepeden tırnağa silahlı polisler nöbette… Bizi görür görmez:

-Bir dakika… Siz kimsiniz? Kimlik gösterin…

Çantamızdaki pasaportları çıkarıp yüksek görüşe! sunduk…

Bir polis Ali’ninkini inceledi, ses çıkarmadan geri verdi, benimkine gelince baktı, sayfaları çevirdi, inceledi, inceledi, biraz uzaktaki başka bir polise götürdü, o da benim pasaportu inceledi inceledi, aralarında bir şeyler konuştular,  arkadaşına geri verdi, bizim polis dakikalar sonra yanımıza geri geldi:

-Ama Nursun Erel, siz Türksünüz?

-Evet?

-Ama müslüman olabilirsiniz?

-Öyleyse? (If so?)

-Öyle ise, bundan emin olmam gerekir… 

-Nasıl yani?

-Bana kutsal kitabınızdan bir sure okuyun…

İçimden “ya sabır” sözcükleri geçiyor, “ey adam, Türkiye’de yaşayan herkes kayıtsız şartsız müslüman olmak zorunda mı? Sen Yahudi toplumunun bile ülkemizde nasıl kadim bir halk olduğunu bilmez misin?” Diye bağırmak istiyorum ama susuyorum… 

Ali ile birbirimize baktık, polisin ne kadar kararlı olduğunu görüyoruz, dediğini yapmazsak belli ki bizi El-Aksa’dan içeri sokmayacak, derin bir nefes alıp, aklıma ilk gelen Fatiha Suresini hızlıca okudum… Sessizce beni dinleyen polis, yüzünde alaycı bir ifade ile, “iyi iyi, başınızı da örtmüşsünüz, haydi girin bakalım, izin veriyoruz” diye lütufta bulundu! ve yanından ayrıldık…

Kutsal mekana girişte, Ali’nin bana ilk sözü şu oldu:

-Nursun Abla, o gerginlikle sen -sure filan okumam- diyeceksin, diye telaşlandım, çok şükür hallettik, Mescid-i Aksa’yı göremesek Kudüs’e gelişimiz  eksik kalırdı

O günler 28 Şubat’a giden sürecin izlerini taşıyordu, Ali Berber ile gittiğimiz görevler sırasında  zaman zaman askerlerin kimi anlamsız yasaklarını sıkça konuşurduk, askeri lojmanda oturan bir yakınlarına ziyarete giderken kapıdaki görevlinin annesinin başörtüsünü çıkarttırıp, “usule uygun yeniden bağlattığını” anlatmıştı… Nasıl şekilci, ne kadar anlamsız tutumlardı bunlar… O kadar ki, kimi arkadaşlarımla bile zaman zaman ters düşmüştüm ben de… Şunu soruyordum:

-Her başörtüsü kullanan şeriatçı mıdır yahu? Neden hep kadınların giyim tarzı gündemde? Biz erkeğin şeriatçısını nasıl tanıyacağız peki?

O günler Hasan Mezarcı’nın (***)  TBMM’nin kılık kıyafet yönergesini protesto etmek için beline kemer yerine kravat taktığı günlerdi… Hasan Mezarcı’nın yaklaşımı ne kadar saçma ise, ülkeye hakim karar vericilerin bu  şekilci bakışının yaşamı bu ölçüde etkilemesi de anlaşılmaz bir tutumdu… 

Ooo, Mescid-i Aksa ziyaretini anlatayım derken nerelere gittim…

Aklınızda olsun, eğer Kudüs’e gider de bu kutsal mekanı ziyaret etmek isterseniz, İsrail polisinin şerrine uğramamak istiyorsanız, bu dediklerim aklınızda kalsın…

 

(*) https://tr.m.wikipedia.org/wiki/Mescid-i_Aksa

(**) https://m.yeniakit.com.tr/haber/mescid-i-aksanin-onemi-nedir-peygamberin-miraca-ciktigi-yerin-onemi-448271.html

(***) https://www.hurriyet.com.tr/gundem/1990lardan-firlayan-bir-kurtarici-hasan-mezarci-nasil-bu-hale-geldi-2-sen-soyle-ben-siyasete-aktarayim-41428743

Bir fotoğrafın gerisinde yatan...

Bugünlerde  evdeki kitaplıkta  belge-fotoğraf tarama işiyle uğraşıp duruyorum. Meğer ne zor işmiş “yaşamımızın geçmişteki izleri”ni ayıklayıp, sınıflandırmak. 

Tabii “geçmişe dalmak” insanda tuhaf duygular da uyandırıyor. Nasıl mı?

-Şu fotoğraftaki insanların kim olduklarını ben bile hatırlamıyorum. Ne diye saklıyorum ki? Bizden sonra kimin işine yarayacak? Yırt at o zaman. Ama şu fotoğraf çok şey anlatıyordu, kalsa bari... İyi de o fotoğraf sana çok şey anlatıyor, yahu, öyküsü yazılmaya değerse, arkasına not iliştir ama başkaları ne yapsın? Yırt at... Aaaa bu fotoğraf bizim derneğin açılışında çekilmişti. Ooo kimler yok ki? Amaaan iyi ki kurmuşuz derneği, şimdi yönetenlere başarılar dileyelim gitsin. Zaten fotoğraftakilerin hepsi aramızdan ayrılmış. Boş ver, saklama, yırt at. 

İşte böyle, günlerdir yırtıp atıyorum kimi fotoğrafları. Kimi zaman da yok etmeye kıyamayacaklarım çıkıyor karşıma. 

Ramallah’ta Filistin Lideri Yaser Arafat’la (****) yaptığımız röportaj. Gerçi ben bu olayı kitabımda (Hamamböceği Sendromu) (*) bütün detaylarıyla anlatmıştım ama o fotoğrafı tekrar görmek farklı duygular yaratıyor insanda.

Geçenlerde kameramanım ve bütün bu zor röportajlardaki kader arkadaşım Ali Berber aradı:

-Nursun Abla nasılsınız?

-İyiyim sevgili Ali, pandemi korkusundan evlere kapandık işte. Sen çalışıyorsun kolay gelsin.

-Geçen gün aklıma o Ramallah’a gidişimiz geldi de... Hani İsrail polisi bizi sınır kapısından Filistin tarafına almamıştı, o gün İsrail tankları işgal etmişti Ramallah’ı.

-Hiç unutur muyum Ali? Bir kaç Filistinli kadınla karşılaşmıştık da onlar bize “isterseniz bizimle gelin, madem buradan almıyorlar başka kapıdan gireriz. Yalnız ıssız bir arazide 7-8 kilometre yürüyeceğiz” demişlerdi. Hemen kabul edip peşlerine takılmıştık.

-Hah, aynen... Peki iyi hoş ama, biz nasıl oldu da onların peşine takılıp onca yolu yürüdük değil mi? Ya mayın olsaydı o arazide?

-Vallahi hiç aklıma gelmemişti Ali... Gerçekten, ya mayın döşemiş olsaydı İsrail askeri oralara? Yapmadıkları şey mi?

Düşündüm de gazetecilik tutkusu böyle bir şeydi demek ki... Aklımızın ucundan bile geçirmemiştik o işlerin içindeyken “ölüm tehlikesini.” Oysa o günlerde bir İtalyan gazeteci, tam da Ramallah işgali sırasında İsrail askeri tarafından vurulmuş, ölmüştü. Ya foto muhabirimiz Mustafa Pekcan? (***) Bağdat’ta bulmadı mı ölüm onu? Hem de 38 yaşındaydı, 9 aylık bebeği vardı doyamadığı...

Bizim şansımız ise o gün Ramallah’ta yaver gitmiş, onca ateşin altında bir televizyon şirketinin binasına sığınmayı başarmıştık. (**) Binanın üst katında tam 48 saat mahsur kalmıştık. Bir ara, İsrail tankının namlusu bizim bulunduğumuz kattaki televizyon şirketini bile hedeflemişti üstelik... Bu şartlarda sürdürmüştük yayınlarımızı. Sonunda bir baktık, Türk bayrağı flamalı bir zırhlı araç dayanmış kapıya... Tel-Aviv Büyükelçiliğimiz ve Dışişleri Bakanlığımızın çabası sonuç vermişti de, çıkabilmiştik ateş altındaki Ramallah’tan .

O koşullarda, dünyanın gözü önünde halen yaşamaya devam eden insanlara yazık değil mi peki? Arafat’la görüşmeye gittiğimizde ev-ofisinin tepesinde dönüp duran İsrail helikopterlerinin tacizi... Filistinlilerin yokluk, umutsuzluk ve yarın endişesi içinde geçen yaşamı.

Geçmişte kendilerine yapılan zulmün üstünü bu kadar kolay kapatıp, şimdi insanlara sırf Filistinli diye bunca eziyet çektiren İsrailliler acaba kendilerini vicdanen çok mu rahat hissediyor?

İşte o günlerden başka bir resim. Kudüs’te, El Aksa’nın önündeyiz Ali ile birlikte. Müslümanların kadim, en kutsal ibadet merkezindeyiz,  İsrail polisi bizi caminin avlusuna almamak için bin dereden su getiriyor:

-Siz kimsiniz?

-Gazeteciyiz, buyurun İsrail makamlarından aldığımız izin belgeleri.

-E ama Türkmüşsünüz siz... Müslüman mısınız peki? Haydi bir dua okuyun da görelim...

Şımarık, tepeden bakan, elindeki otomatik silahla kendini dünyanın hakimi sanan bir asker... Bu kadar mı zor acaba onlara biraz “anlayış” ve “düzgün davranış” öğretmek...

Ya işlerimizi tamamlayıp ayrılırken havaalanında yaşadığımız işkence? Görevli bizleri tepeden tırnağa arayıp, bir sürü ahiret suali sorduktan sonra lütfediyor:

-Bir şartla

Diyerek...Neymiş? Kameramızın tripotuna el koyacakmış... Neden mi? Onu uçağa alamazlarmış çünkü içinde gizli patlayıcı filan olabilirmiş... Dilimizde tüy bitiyor Ali Berber’e zimmetli o değerli kamera ayağını vermemek için. Adam sırıtırken “Nuh deyip, peygamber demiyor” ısrarımıza...

Oysa bir gün önce İsrail kabinesinin önemli isimleriyle röportajlar yapmışız, hemen aklıma geliyor. Dışişleri Sözcüsünün cep telefonu var bende, arıyorum, durumu anlatıyorum...

Sözcü telefona görevliyi istiyor, aralarında İbranice geçen tartışmadan sonra kıpkırmızı olan görevli tripotumuz teslim ediyor, bir oh çekiyoruz...

E, nerede kalmıştım? Ayyy, o kadar çok taranacak belge, ses kaydı, fotoğraf var ki, daha bir arpa boyu yol gidemedim. İmdaaat...

(*) https://www.nadirkitap.com/hamambocegi-sendromu-nursun-erel-kitap10406671.html

(**) https://mobile.tgrthaber.com.tr/gundem/38268.html

(***) https://eksisozluk.com/mustafa-pekcan--1072837

(****) https://en.m.wikipedia.org/wiki/Yasser_Arafat