Barış Kaşıkçı’nın ardından!

Barış Kaşıkçı meslekte tanıdığım “en parlak” gazeteciydi… Dün gece ölüm haberi ulaştı, o dakikadan bu yana sayısız  “enstantane” geçit yapıyor belleğimde:

Anadolu Ajansının İç Haberler Servisinde mesleğe başlamışım,  büyükçe bir salonda çalışılıyor, masaların üstünde kimi büyük dev gibi, kimi portatif, kimileri F klavyeli, kimi Q’lu, onlarca daktilo var.  Hayranlıkla izlediğim kimi gazeteciler bant çözüyor, biri telefonla yazdırılan haberi tape ediyor, işi olmayanlar özel cihazdan akan rulodan AA mahreçli haberleri okuyor, ya da gazeteleri gözden geçiriyor.. 

 İbrahim Çıngay (ÇIN) (*) içeri giriyor:

-Arkadaşlar kulak verin… IMF heyeti geliyor akşam kadrosunu güçlendireceğim, havaalanına özel ekip gidecek…

Diyor, daktilolar susuyor… Çıngay gözlerini salonda dolaştırıyor, bende karar kılıyor,  foto muhabiri Kadir Şengün’le birlikte Esenboğa’ya gitmek için hazırlanıyoruz. El telsizini, kocaman teybimizi unutmamalıyız.

Biz çıkmaya hazırız, Barış Kaşıkçı, Çıngay’ı yanıtlıyor:

-IMF gelecek tabii. Baksana Süleyman Demirel 77’deki lafını tekrarladı, -70 cente muhtacız- dedi. Şimdi eğer IMF Türkiye ile stand-by imzalamayı kabul ederse, haydi bakalım yine kemer sıkma politikası başlatırlar…

——Arabadan inen başbakan——

Herkesin gazeteciliğine hayranlık duyduğu Barış Kaşıkçı hakkında söylenenleri hep dinliyorum, o sırada mesleğe küser gibi olduğunu… Bir gün Cinnah Caddesinden aşağı yürüyerek iniyor, aniden kaldırımın kenarında bir makam arabası duruyor, içinden Bülent Ecevit iniyor, Barış’a yaklaşıyor:

-Barış Bey saygılar, nasılsınız?

Barış koskoca Başbakanın nezaketine, arabadan inip kendisine saygı sunmasına şaşırıyor, Yeni Ortam Gazetesinden yeni ayrılmış, yine bir işsizlik sürecinde…Oysa Başbakan olsa da gazeteci olarak Ecevit, Kaşıkçı’nın parlak gazeteciliğini çok iyi bilen bir isim, onun  isteğiyle  Barış AA’da göreve başlıyor. (Bu olayı bir gün kendisi anlatıyor)

Biz de tam da o günlerde,  Bülent Ecevit hükümetinin düşmesi, Süleyman Demirel’in Başbakan oluşu ile AA’ya Ümit Zileli ile aynı gün başlıyoruz…

Barış kendisi mesleğe küskün olsa da biz gençlere  tam destek veriyor. Arada espriyi de eksik etmiyor:

-Aman siz okullular yok musunuz? Haberi kolay kolay yazamazsınız, önce 5 N 1 K’yı kafanızda evirip çevirmeniz gerekir…

Bir keresinde beni Ankara’nın ilk gökdelenindeki Set Kafeterya’ya davet ediyor, “gel bak seni kimle tanıştıracağım” diyor.  Asansörle üçüncü kata çıkıyoruz, aaa Attila İlhan var masada… Oturuyoruz, sohbet ediliyor. Ben susuyorum, sormaya utanıyorum, keşke sorabilsem İlhan’a, bütün okul defterlerimi süsleyen o Revolution şiirini kime yazmış diye…

——Haber atlamayan, manşet deviren  gazeteci——

O yıllarda anarşi-terör sokaklarda kol geziyor, her gün sokak çatışmalarında gençler öldürülüyor. Demirel hükümeti  olağanüstü gerilen siyasi ortama faza dayanamıyor, muhtıra yiyor askerlerden.  Parlamento kilitlenmiş, TBMM tur üstüne tur yapıyor, Cumhurbaşkanını bir türlü seçemiyor, Ümit Zileli ile birlikte gece nöbetçisiyiz, telefonlar susmuyor:

-Alo, buyurun, Anadolu Ajansı İç Haberler?

-Kızım ben İhsan Sabri Çağlayangil, bugün parlamentodaki seçimin sonucu ne oldu?

TBMM’den sonuç yok… Arada Bülent Ersoy’a, Emel Sayın’a oy çıktığı bile oluyor.

Ve sonunda demokrasi darbeyi yiyor… 

Kenan Evren başkanlığındaki Milli Güvenlik Kurulu hükümete el koyuyor. Başbakanlık görevi  Bülend Ulusu’da…

Bizim salondaki daktilolar artık eskisi gibi  tıkır tıkır çalışmıyor, çünkü haber akışı yok gibi, varsa yoksa MGK’dan gelen bildiriler… Sadece onlar haber yapılıyor…

Eylül ayı sürprizlerle dolu, Bülend Ulusu’nun Devlet İstatistik Enstitüsünde bir toplantıya katılacağı haberi geliyor, Barış göreve çıkmaya hazırlanıyor. 

—-AA flaş geçiyor—-

Günlerden 22 Eylül 1980, Ajansta sakin bir gün yaşanıyor. Darbenin üzerinden 10 gün geçmiş… Birden istihbarat şefi Atilla Girgin (A.G.)  ile Ceyhan Altınyelek’in (CAY) odasından zil sesleri geliyor:

-Çın Çın Çın Çın çınnnnnnnnn

Rahmi Özyazgan (Ro-Ro)  koşarak dalıyor içeri, cihazın başına geçiyor:

-Arkadaşlar, savaş çıktı… İran Irak savaşı…

Herkes susuyor… İstihbarat defterini alıp bakıyor Barış Kaşıkçı, bana sesleniyor:

-Teybini al gel…

DİE Binasına gidiyoruz, Barış merdiven basamaklarını üçer beşer atlayarak içeri giriyor,  Hürriyet Gazetesinin parlamento muhabiri Ali Utku’nun Bülend Ulusu ile konuştuğunu duymuş… Hemen gidip ikili konuşmanın tarafı oluyor. 

Ulusu İran -Irak Savaşı ile ilgili açıklama yapıyor, Barış, Uusu’nun söylediklerini derleyip,  haberi telefonla merkeze yazdırıyor. Toplantı bitiminde Ajansa dönüyoruz, Barış’ın yazdırdığı haber yine flaş olmuş, üstelik jest yapıp benim parafımı da (NRS) habere eklemiş… Fakat biraz sonra MGK’dan açıklama yapılıyor, AA’nın haberi iptal ediliyor, gerekçe: 

-Ulusu’dan izinsiz demeç yazılması…

Ertesi gün öğreniyoruz, bizdeki haber iptal edilince, Hürriyet de taşra baskısında sekiz sütuna manşet yaptığı haberi kaldırmak zorunda kalıyor…

—-İki büyükannenin karşılaşması—-

Ben ve Barış bir kaç ay ara ile evleniyoruz O Yıldız Telatar ile ben Feyzan Erel ile… İkimizin oğulları birbirine yakın semtlerde büyüyor, aynı çocuk parklarında salıncakta sallanıp, kaydırak kayıyorlar. Ali ile Barış Can… Bir gün iki çocuk tahtıravalliye biniyor, büyükanneleri aynı banka oturmuş sohbette:

-Sizinkiler de mi çalışıyor?

-Evet çalışıyorlar

-Ne iş yapıyorlar?

-Ali’nin annesi gazeteci, Nursun Erel sizinki?

-A, bizimkinin de babası gazeteci, Barış Kaşıkçı…

O dostluk büyükannelerden sonra da kesintisiz devam ediyor… İki çocuk büyüyünce Tevfik Fikret Lisesinde de aynı sınıfa düşüyor, yıllar geçiyor aradan, Barış Can ABD’de şimdi, Michigan Üniversitesinde profesör, Ali İstanbul’da, iş dünyasında…

Artık Barış Kaşıkçı yok…  Kocaman bir boşluk bırakıp gitti… Bütün ajanslar flaş geçmeliydi bu acı haberi, çın çın çınlamalıydı her yer…

(*) AA’da haberlerin altında muhabir ve editörün parafı yer alırdı

(**) Révolution

Sarmaşıklı bir ev güneşli tertemiz camları..
Yine Chopin'den Révolution'u çalar komşumuz.
Sen işinden, ben işimden dönünce akşamları
Soframız hazır, taze ekmek, limon çiçekleri,
Billur bardakta şeker gibi tatlı suyumuz.
Sonra ben sana Nazım'dan şiirler okurken
Üşüşür penceremize gece kelebekleri.
Artık dalar gönlümüzce büyük şeyler düşünürüz.
Neler düşünürüz sevgilim neler düşünürüz..
Her sıçrayış bir birikişe bakar
Her birikiş bir sıçrayışı hazırlar.
Baştan başa tarih birikip sıçramalarla doludur.
Yine Chopin'den Révolution'u çalar komşumuz.
Saat kulesi gecenin on birini vurur.
Varıp deliksiz uyuruz uyuruz...
Sabahleyin bıraktığımız yerden hayata başlamak için...

Halide Edip ve bizim kızlarımız

Son zamanlarda Halide Edip’e yoğunlaştım, okuyor da okuyorum, “Mor Salkımlı Ev”i  müthiş bir hatırat. Bir babanın kızını bu kadar yüceltip, ilerletmesi, bütün imkanları ayaklarına sermesi “o devre göre!” İnanılmaz… Bunca yıl sonra, “bu devrin babalarına örnek olmalı!” Darısı bizim Leyla ile Ali’nin (Ali Erel) başına…

İpek Çalışlar’ın Halide Edip’i de çok titiz araştırmaya dayanıyordu onu da çok severek okumuştum ama Halide Hanım’ı kendi kaleminden okumak, karşılıklı konuşuyormuşuz gibi, insanı büyülüyor…

Niyetim Halide Hanımın İngiltere’de 1926’da yayınlanmış olan hatıratına da bir el atmak… (Memoires of Halide Edib,The Century Co. London-New-York) 

Zaman zaman “zorunluluklar”dan kurtulup “daldan dala konabilme” lüksüne kavuşmak ne müthiş bir şey…

Halide Edip’in “Mor Salkımlı Ev”inden bir kaç alıntıyla, sizlere bu büyük fikir kadını, yazar ve felsefecinin yaratılışındaki “baba etkisi”ni paylaşayım:

“İcadiye’ye gidişimizin asıl sebebi babamın beni Amerikan Koleji’ye vermek istemesinden ileri geliyordu.Babam ben yedi yaşındayken koleje müracaat etmiş ve benim orada kalıp büyümem için her türlü ısrarı yapmıştı. Fakat (kolejden) reddederek onbir yaşından evvel talebe almayacaklarını söylemişlerdi. Nihayet İcadiye’de babam bana yeni bir nüfus kağıdı çıkararak yaşımı büyültmüş ve koleje yazdırmıştı…

…Sınıf arkadaşlarımı en küçüğüydüm. Bana yukarıdan bakıyorlardı. Ben korkunç bir yalnızlık ve çekingenlik içinde kıvranıyordum. İngilizceyi hayli çabuk öğrendim çünkü kolejde o devirde başka dil konuşulmazdı. Fakat İngilizceyle alakam, babamın yakın dostu olan ve o zaman Türk Bahriyesinde (Deniz Kuvvetleri)  bulunan Woods Paşa’nın benim için seçip gönderdiği hikayelerle başlar…

…Babam bir çocuk gibi sevinç içindeydi. Kolumdan yakaladı ve bana hazırlattığı odaları gösterdi. Teyzenin eski odasını bana yazı ve ders odası olarak hazırlatmış, oraya büyük bir yazı masası, rahat İngiliz koltukları, bir de salıncaklı sandalye koydurmuştu…Hemen ertesi gün Arabi Hocam Şükrü Efendi geldi, derslerime başladım. Arap gramerini öğretmek için o kendisine mahsus bir usul bulmuştu. Ben o usulü tecrübe ettiği ilk talebesiydim. Kur’anın manasını çok geçmeden anlamaya başladım…

…Babam beni Nuri Beye götürdüğü zaman piyanoda ıskala (klavye alıştırmaları) devrini hayli çabuk atlatmış, İtalyan musikisinin bazı havalarını çalmaya başlamıştım.Babam bu ıskala devrinde inanılmaz bir sabırla, alakayla oturur, beni dinlerdi. Fakat ilk havayı çalar çalmaz, Nuri Beyin Beşiktaş’taki evine bir akşam elimden tuttu götürdü. Piyanonun iskemlesine bir minder  koyduktan sonra Nuri Bey beni kaldırdı, oturttu. Önüme bir nota koydular, kemana piyanoda refakat ettim. Salondakiler belki yaşımın küçüklüğünde dolayı bana büyük bir alaka ve muhabbet gösterdiler. Hele babamın sevincine payan yoktu. Belki hayalinde beni istikbalin meşhur piyanisti diye canlandırıyordu…

——-Ve bugün———

Halide Edib’in yazdıklarını okurken nasıl bir hüzün duyduğumu ve yaşadıklarımıza isyan ettiğimi anlatamam. Bugünün babaları arasında Edib Bey gibiler azınlıkta kalıyor ne yazık ki… AKP iktidarının yaratmak için ısrarlı çaba gösterdiği, “laiklikten uzak, şeriata yakın” sisteme bakar mısınız? Milli Eğitim Bakanlığına atanan bir müsteşar “Türkçe artık öldü” bile demeye cüret etmedi mi?

Kız çocuk babaları bu ortamda işin kolayını kızlarının başını örtüp, kur’an kurslarına göndermekte bulmuyorlar mı? 

-Peki sonra?

-Sonrası ne olacak? Doğru dürüst eğitim almamış, meslek edinememiş kız, “çocuk yaşta” evlendirilecek ve kendi doğuracağı kız çocuklarını da aynı kadere mahkum edecek.

Eh, “giderlerse gitsinler” diyen “başımızdaki”nin de amacı bu değil mi zaten? Onlar gitsin, “göndermeyeceğiz” dediği “sığınmacılar” kalsın. 

-Amaç ne?

-Amaç, apaçık ortada, ülkeyi geçmişin karanlık günlerine geri döndürmek. Bunu hala göremeyenler varsa gözlerine perde çekilmiş demektir.

Nunu’dan Leyla’ya

Piticik, sen ne zaman büyüdün de “iki” yaşına geliverdin bakiim? 

Oysa dün gibi aklımda, annenle babanın bize “bebek geliyor” müjdesi verdiği günler… 

Sen annenin karnında mışıl mışıl uyurken üçümüz Bodrum’da denize girmiş de, paparazziye bile yakalanmıştık.

Hele, İstanbul’da yaşama gözünü açtığın o 16 Ağustos 2019 günü nasıl da heyecanlıydık. Pespembe gülümsemenle minik yatağına koyuverdiler seni de, hepimiz sevinç gözyaşlarına boğulduk… Yaşamımıza mucize gibi girdin.

Sonra günler, aylar geçti, birlikte ne hoş, nasıl sevgi dolu zamanlar geçirdik di mi? 

Sen “babaanne” diyemiyordun da “nunu” ismini takmıştın bana, plajdaki kocaman şezlongda neşeyle zıplayıp dururken “pis sinek” (*)  şarkısını çaldırıyordun. Kumsaldaki  kedileri, “kopak”ları (Enecan Ablan köpeklere böyle diyordu!)  sarılıp sarılıp öpüyordun, ne çok sevdik seni, bağrımıza sıkıca bastık.

Dilerim yaşamın hep aydınlıklar, mutluluklarla geçsin Leyloş, gölgeler karanlıklar senden uzak olsun. Benim dileğim bu… 

Seni çok seviyorum ve senden 100 yıl önce doğmuş bir “büyük dede”, Kurt Vonnegut’un öğütleriyle sesleniyorum sana… Time Dergisi ondan 2088 yılı için bir mektup yazmasını istemiş, o da bunları yazmış. (Sen iki yaşında, olanlardan habersizdin Leyloşum, o sırada ülkemizde pek çok yangın ve sel yaşanıyordu!)

“2088’in bayanları ve bayları…

Umarım kör cahil optimistleri lider konumuna getirmekten vazgeçmişsinizdir. Şu an ihtiyacımız olan liderler, inatla yaşama tutunarak doğaya karşı nihai bir zafer kazanacağımızı iddia edenler değil, doğanın hırçınlığını ve makul ateşkes koşullarını dünyaya gösterecek kadar cesur ve zeki olanlardır.

Ateşkes koşulları şunlardır:

1. Nüfusunuzu azaltıp sabitleyin.

2. Havayı, suyu ve toprağı kirletmekten vazgeçin.

3. Savaşa hazırlanmayı bırakıp gerçek sorunlarınızla ilgilenin.

4. Hala yapabiliyorken çocuklarınıza ve elbette kendinize etrafınızdakileri öldürmeden küçük bir gezegende nasıl yaşayabileceğinizi öğretin.

5. Bir trilyon dolar harcarsanız bilimin her şeyi çözeceğine inanmayı bırakın.

6. Siz ne denli yıkıcı ve savurgan olursanız olun, torunlarınızın bir şekilde başka gezegenlere göç edip düzgünce yaşayacağını düşünmekten vazgeçin. Bu hem zalimce hem de aptalca.

7. Ve bunun gibi falan işte.”

Leyloşum, seni çok seviyorum.

(*)  https://youtube.com/watch?v=e8LMmqk6NZs&feature=share

Bir oğlum oldu, beni büyüttü

Kaç “1 Mart vardır” yaşamında insanın?

Bilmem, yetmiş mi? Seksen mi?

Ama biri vardır ki unutulmaz... Her yıl daha da güzelleştirir yaşamı.

Benim 1 Martlarımdan söz ediyorum. Yani oğlum Ali’nin dünyaya geldiği 1 Martı anımsayarak.

Doğmadan önce bir kere görmüştüm onu, odamdaki çekmecedeydi. Çekmeceyi bir açıyorum Ali... Rüyaymış meğer, ama o kadar gerçek ki, ismini çoktan koymuşuz Ali’nin, “Bizimkiler gibi zor gelmesin dile kulağa” demişiz, doğdu, bir baktım, aynı o çekmecedeki Ali...

Önceleri ağlayan bir sesti, doymayan bir ağız. Sonra büyüdü biraz, özel bir dil geliştirdik aramızda. Öyle bir dildi ki, sadece ikimiz konuşabiliyorduk. Daha da büyüdüğünde arkadaş olduk, yarenlik ettik, dünyayı tanımaya çabalıyorduk birlikte, arada dertleşiyorduk, beni ne çok güldürürdü...  Üzüldüğümüz de olurdu bazen, neyse ki hemen  bulurduk teselli sözcüklerini.

Kavga etmedik mi?

Çoook... Bilmem ki, kavga  etmese miydik? Kimler biliyor peki çocuk yetiştirme kurallarını? Bilen öne çıksın...

Düşünüyorum  da şimdi, onun da çocuğu var Leyla... İnşallah kavga etmezler hiç... 

Göreceğiz, “kabına sığamama dönemi” gelecek onun da. Bakalım o zaman hangi şarkıyı dinleyecekler? 

Hani Orson Welles’in yeni çıkan şarkısı çalıyordu da, ben hep ağlamıştım dinlerken. Uzlaşamıyorduk bir türlü Ali’yle, o yaşlarıydı.

https://youtu.be/QDnXEllpelQ

Bırak şimdi o hüzünlü şarkıyı... Neşelen. 

Onun “Aneeeeeeey” deyişini, kahkahalarla gülüşünüzü hatırla... İlkokula başladığından al, fotoğraflar bir bir geçsin aklından, öğretmeninin şikayeti neydi, Şadiye hanımın?

-Ali’nin siyah paltosunu bir türlü çıkarttıramıyorum Nursun hanım, hep sırtında... İşte Mayıs geldi, hala sırtında... Rambo gibi mi hissediyormuş neymiş? N’apacağız bu çocuğu böyle? Yazın da mı paltosuyla dolaşacak?

-Sonra Tevfik Fikret’ten müdür Ayşe Hanım (Başçavuşoğlu) arasın:

-Ali bizim için çok değerli, çok özel öğrenci... Nazım Hikmet temsili düzenlediler, müziğini Ali yaptı... Fransızcası başta, dersleri çok iyi... Bir müzik festivali var Fransa’da, La Rochelle’de, ona göndereceğiz izniniz olursa...

Hazırlıklar tamam, Ali yarın  önce Paris’e  sonra o kente gidiyor... Dur, rüzgarlığını da güzelce bir yıkayayım... 

Makineyi bir açarsın, ıslak rüzgarlığın mis gibi kokusu...

- Aaaaa, cebinde bir şey var... İMDAAAAT! Ali’nin pasaportu...Lahana gibi görünüyor, bütün yaprakları açık...

Hafta sonu, yer demir gök bakır, Elçiliği bırak, her yer kapalı... Saatlerce  deli gibi sürdürülen  çaba...  Pasaportu ütülemeler, üstüne ağırlık koyup cendereye almalar... “Değerli kağıt” diye boşuna denilmemiş vize sayfası olduğu gibi duruyor...

Neyse, gidebildi bir şekilde... Fransada pasaport polisi sormuş “bu ne?” Diye tuhaf durumdaki pasaportu gösterip, Ali, “Annem çok titizdir” demiş, karşılıklı gülmüşler...

Bugün o 1 Martların kaçıncısı? Saymıyorum... Canım Ali’m, İyi ki var,  yıllarca sürsün 1 Martların, sağlıkla neşeyle Seda’yla, Leyla’yla ve tertemiz...

O meşum gün, Uğur Mumcu’nun katledilişi

24 Ocak 1993 Pazar günü çok soğuk, hatta bizim o taraflarda karlı bir gündü, şehrin epey dışında, Eryaman’da oturuyorduk. Öğle saatlerinde  ailece Esenboğa’ya  doğru yola çıktık. Eşim Feyzan  o gün yurtdışına gidecekti, onu havaalanına bırakacaktık, çocuklarımız küçüktü, evde yalnız kalmalarını istememiştik.

O yıllarda, Cumhuriyet Gazetesinin Ankara Bürosunda çalışıyordum. Cep telefonlarının henüz yaygınlaşmadığı dönemdi, zamanla yarışabilmek kaygısıyla gazeteden hepimize birer çağrı cihazı verilmişti. Çantamda duran cihazın mesaj anlamındaki biplerini duyunca çıkarıp baktım:

 

-Uğur Mumcu’nun arabasına konulan bomba infilak etti... (*)

Tekrar tekrar okudum, inanamıyordum. Sanki okuduklarım kafama girmiyordu. Tam bir dumura uğramışlık haliydi...Çağrı cihazları sadece gelen mesajları gösterebiliyordu, yazışma yapılamıyordu. Kıvranıyordum meraktan, endişeden, ama yer demir gök bakırdı. Esenboğa’ya vardığımızda, arabadan hemen inip, bulduğum telefona sarılıp, büroyu aradım. Dakikalarca uğraştığım halde santrali düşüremiyordum, sürekli meşguldü... Nihayet telefon açıldı:

-Ben Nursun, Uğur Beye ne oldu?

-Bomba.. Mesajı gördün herhalde.

-Evet ama Uğur Bey?

-Ne yazık ki...

              

Cüneyt Arcayürek yönetiminde çalıştığımız o günlerde, Ankara Bürosunda yaşanan süreç çok ağırdı. Herkes yaslıydı ama yas tutmaya imkan mı vardı? Bir kere,  olay yerinde ve aileyle geçirilen acı anlara dayanmak çok zordu, büromuza taziye için gelip gidenin haddi hesabı yoktu. Devletin tepesindekilerden, meslektaşlarımıza, sade vatandaşa, sayısız insanla Kızılay’daki Cumhuriyet Bürosu dolup taşıyordu. 

Hepimiz işin bir ucundan tutabilmek için yanıp tutuşuyorduk, erken saatteki gündem toplantısından başlayarak, gün boyu, hatta geceyarılarına dek süren toplantılarımızın tek gündem maddesi korkunç suikastti... Araştır, konuş, sor... Ona sor, başkasına sor, sor, sor, sor...

Cenaze günü geldi çattı. Cüneyt Bey büro planlaması yaparken benim büroda kalmamı, İstanbul’a haber geçişini yürütmemi istedi, Uğur Mumcu’yu sonsuza uğurlama törenine katılamayacaktım, çok üzülmüştüm.(**)

Çarşamba sabahı (27 Ocak günü)  çocukları komşuma emanet edip (o gün çok yoğun geçecekti, eşim Ankara’da değildi, çocukları okula getir-götür işini yapmak zor olabilirdi)  erken çıktım evden. Cenaze töreni nedeniyle yolların kapalı olabileceğini hesaplayarak (İstanbul yolundan Atatürk Bulvarındaki büroya 30 kilometrelik bir mesafe katedecektim) Ulus taraflarına ulaştığımda trafik iyice ağırlaştı, hele  Kızılay’a vardığımda  trafik tamı tamına kör düğümdü. Ter içindeydim, caddeler, sokaklar insan seliyle dolup taşıyordu. Büroya zamanında varamamak endişesiyle kıvranıyordum. Bulduğum ilk boşlukta arabamdan kurtulup! büroya koştum, çok erken bir saat olmasına karşın içeri adım attığımda Aziz Nesin’i masalardan birinde otururken gördüm, bir kaç sözcükle selamlaştık, karşılıklı taziye diledik, çok durgundu.

Bir yandan ajansları izliyor, büroya ulaşan haberleri düzenleyip İstanbul’a geçiyor, bir yandan camdan dışarı bakarak, çevremizdeki hıncahınç dolu sokakları izliyordum. Sağanak yağmur altında, Selda Bağcan’ın “Uğurlar Olsun” diyen  o unutulmaz şarkısı (***) çınlıyordu hoparlörlerde... Kızılay’daki yoğunluk saatlerce sürdü, binlerce kişilik insan seli, ancak Cebeci’ye yönelince sesler azaldı... 

-Peki, Cumhuriyet Ankara Bürosunun tam kadro haftalarca sürdürdüğü takip, araştırma, inceleme çabası ortaya ne çıkardı? 

-Hiçbir şey...

Uğur Mumcu’nun şu sözü, yıllar sonra kendi kaderini de mi anlatıyordu?

-Biz unutkan bir ulusuz. Olanları bitenleri çabuk unuturuz. Bugün yarın kanlı olaylar için yas tutarız sonra daha önceki olaylar gibi bu son kanlı olay da unutulur...

 

Güldal Mumcu’nun “İçimden Geçen Zaman” kitabının sayfalarını, yayınlanışından 8 yıl, Uğur Mumcu’nun katledilişinden 28 yıl sonra yeniden çevirirken, toplum olarak aydınlığa çıkış umutlarımızın iyice tükendiğini hissediyorum.

Hele Uğur Mumcu’ya,  “rahat uyu” diyememenin yarattığı azap, hançer gibi yüreklerdeyken, bu korkunç cinayeti aydınlatma sorumluluğundaki herkese uyku haram olmalıydı...

(*) https://tr.m.wikipedia.org/wiki/Uğur_Mumcu

(**) https://www.gercekgundem.com/galeri/medya/8316/on-binlerce-kisi-ugurlamisti-ugur-mumcunun-cenaze-toreninden-kareler

(***) https://youtu.be/F7GwScr3Mys

2021’in ilk günü...ŞEREFE

-Hiç aklıma gelir miydi torunum şampanya kovasıyla oynayacak ben de kahkahalarla güleceğim?

-Eh, bunca yılbaşı geçirince insan, pek çok şeyle karşılaşıyor, hepsi ayrı bir hikaye...

Hatırladığım ilk yılbaşı, Gaybi Yatır Apartmanındaki evimizde, 7 numaralı dairemizde geçiyordu mesela... Annemle babam bize birer tane oyuncaklı çikolata almıştı, benimki kız bebek, ağabeyiminki tavşan biçimindeydi. 

Sonra oradan taşındık, Hanımeli Sokağın diğer tarafına geçtik, Hanımeli Apartmanında oturuyorduk. Babam, Ankara Sinemasında oynayan  bir Jerry Lewis* filmine bilet almıştı, bütün aile gözümüzden yaş getiren kahkahalara boğularak filmi izledik. 

Çocukluk ve gençlik yılllarımın en önemli ilkesi saat 24.00’ü gösterdiği anda ilk, Ayşegül’le birbirimizi kutlamamızdı... Sonra araya yıllar girdi, o terk-i diyar eyledi, Paris’e yerleşti. Yine sürdürdük ilk birbirimizi kutladığımız yılbaşıları... Millenyum’da ailecek Paris’teydik, Ayşegül’ün evinde, o ne güzel sofraydı... Eyfel’in ışıkları göz kırpıyordu uzaktan.

Bir yılbaşı hatırlıyorum mesela, gözyaşlarımı durduramıştım.

Başka bir yılbaşıydı, bir kadeh içer içmez “pek çok şeyden dönen!” başımla sarhoş olup, geceyi mahvettiğim...

Neyse işte, onların hepsi geride kaldı artık. 

Şimdi ailemizin odağında minik Leyla var. O belirliyor artık yaşam döngümüzü...

2020 tuhaf bir yıldı, hiç abartısız “ölümün kıyısından döndük”, buna neyin sebep olduğu hala muamma... Hastane süreçleri, ameliyatlar...  Tam bitti derken, bu kez de Covit 19 olayı, dünyayla birlikte hepimizi ölümün kıyısına taşıdı... Dünyada ölümler 2 milyon kişiyi geçti, bizde de durum çok fena... Pek çok sevdiğimiz insanı, tanıdıklarımızı, yakınlarımızı beklenmedik ve adeta çözümsüz görünen bu pandemiye kurban verdik.

Eh, yine de umutlu olmak istiyor insan... Bir kadeh şampanya bal gibi iyimserlik aşılıyor insana... Hele evde tatlı bir bebek varsa, yarınları müjdeliyorsa herkese...

-Şerefe

* https://en.m.wikipedia.org/wiki/Jerry_Lewis

Vesikalık fotoğraflar gibiyiz!

-Ne diye süslendin böyle sabah sabah?

-Vize için fotoğraf lazım, vesikalık çektirmeye gidiyorum.

-Boşuna zahmet etmişsin, nasılsa “sabıkalı” gibi çıkacaksın fotoğrafta. Gülümsemek yasak. Direkt vizöre bakacaksın, arka fon beyaz olacak, rötuş filan yapılmayacak, yüz neredeyse çerçevenin tamamını kaplayacağı için suratın kabak gibi görünecek.

Nedir yahu şu vatandaşın çilesi değil mi? Elçiliklerin vize kuyruklarında beklemeler, kaçak muamelesi görmemek için toparlanacak bir sürü evrak, kanıtlanması gereken banka hesapları falan filan. Bu kaçıncı bahardır, hükümetler gelip gidip halka  söz verir dururlar, “Türk vatandaşının onurunu zedeleyen aşağılayıcı vize çilesini çözeceğiz...” diye. 

Vize fotoğrafları kenara bırakılırsa, Türk insanının kendisiyle ve fotoğrafçı ile önemli imtihanlarından biriydi vesikalık çektirmek... İlk kez ilkokula başlarken adım atılır, sonra da yıllarca  diploma hazırlığı, ehliyet evrakı, evlilik yoluna girişteki  gibi pek çok nedenle çalınırdı fotoğrafçının kapısı.  

Her semtin bildik tanıdık kasap, manav, kundura tamircisi gibi esnafının yanısıra , çok saygı gösterilen belli başlı fotoğrafçıları da vardı. 

-Anneeeee bana 20 lira verir misin?

-Hayırdır? Bu ne giyim kuşam böyle? Ooo saçlar da pek güzel taranmış?

-Ayol ben bugüne bugün,  lise mezunu değil miyim? Gidip vesikalık çektireceğim diplomam için. Kazanırsam, üniversite kaydında da lazım olacak tabii ki. 

-Ay maşallah kızıma, daha nice nice hayırlı uğurlu  vesikalıkların olsun inşallah. Bana bak, eğer Foto Bil’e gidersen Altan Beye selam söyle, -annem daha tatil resimlerinin başına geleni unutmamış- diyor de.

-Yok yok, ben bugün Esat Dörtyol’daki Stüdyo L’ye gideceğim. Onların vitrinindeki resimleri  çok beğeniyorum, modern tarzı seviyorum.

Ve fotoğrafçının kapısından içeri adım atılır:

-Buyrun küçük hanım?

-Vesikalık çektirecektim.

-Tamam, siz aşağı inip hazırlanın, ben geliyorum birazdan.

Aşağıdaki küçük stüdyoda, üç ayağın tepesindeki Hasselblad’ın karşısındaki tabureye oturmadan önce duvardaki aynaya bir bakar, saçının inatçı kıvrımını düzeltirken etrafı incelersin. 

-Şu minik koltuktaki oyuncaklara bak, çocuk resimleri için herhalde. E, benim de var öyle resmim. Hatta o oyuncak bebeği elime tutuşturduklarında nasıl sevinmiştim, hani fotoğraf çekimi bitince alıverdiler elimden de ağlamıştım... Arkadaki dev sonbahar panosu da pek romantikmiş, herhalde nişan resimlerini filan çekiyorlar önünde. 

O yılların önde gelen fotoğrafçılarında, Foto Bil veya Foto Güzel’de, hazırlıksız gelen müşteri için kravat, ceket, hatta saç fırçası, spreyi, hatta ve hatta ruj, göz kalemi bile bulundurulurdu...

-Kullanan olur muydu peki?

-Herhalde olurdu, dur bak, fotoğrafçı iniyor aşağıya şimdi. 

Fotoğrafçı gelir:

-Oturun küçük hanım. Evet, biraz sağa dönün. Yok yok o kadar değil, başınızı döndürün hafifçe...

Bu ilk talimatla iş bitmez, fotoğrafçı defalarca yanınıza gelip, çenenizi kaldırır indirir, başınızı hafifçe sağa çevirir, olmadı sola çevirir, arkadaki spotu yakar, söndürür... Sonra vizörün arkasındaki örtünün altına sokar başını, sonra tekrar çıkarır, talimatlar da devam eder:

-Hafif gülümseyin şimdi, hayır hayır, kaşınızı kaldırmayın, gülümseyin, evet dişleriniz hafifçe görünsün.

Sonra deklanşöre basar, “çat” diye bir ses duyulur, çekilmiştir vesikalık:

-Ne zaman alabilirim fotoğrafları?

-Gelecek Salı günü sabahtan gelebilirsiniz. Kaç tane istiyorsunuz?

-12 tane, ama siz büyüğünü de veriyorsunuz değil mi? Kartpostal gibi olanını? Borcum ne olacak peki?

-20 lira küçük hanım... Evet onu da yapacağız ve para almayacağım hatırınız için

Dükkandan çıkılır:

-Ohhh sonunda bitti vesikalık işi, ama cüzdandaki para da bitti, boşuna heveslendik dönüşte Goralı’dan karışık tosta...”

Evet sizin işiniz artık bitmiştir ama fotoğrafçının işi asıl şimdi başlar. 

Siyah beyaz film önce karanlık odada banyo edilir, sonra agrandizörün altına basılmak üzere gelmeden önce, saatlerce süren rötuş işi başlar. Alındaki ben yok edilir, yüzdeki sivilce görünmez kılınır, dudaklar biraz parlatılır, kirpikler rimel sürülmüşcesine belirginleştirilir... Fotoğrafçı, arada sırada “eserini” gözden geçirip gururla söylenir:

-O kara kuru, sıska kızı ne hale getirdim yahu... Bravo demek hakkımdır vallahi kendime...

Salı günü iple çekilir, sabah erkenden bir koşu fotoğrafçıya gidilir, vesikalıklar alındığında bir heyecanla küçük zarftan çıkarılıp bakılır, gülümsenir, çünkü rötuşlu fotoğraf, “aaaa güzel çıkmışım!” Dedirtecek kadar iyi işlenmiştir, yakın çevrede yorumlar yapılır:

-Ya, sen ne kadar fotojeniksin, bir de benimkilere bak, asla güzel çekmez beni hınzır fotoğrafçılar...

 

Düşünüyorum da dostlar, aslında bizler de hayata “vesikalıklardaki gibi” çıkmıyor muyuz? Pek de kendimizi yansıtmadan? Rötuş yapıp, asıl benliğimize, duygularımıza, hatta mimiklerimize bile...

BLUZ DEYİP GEÇME!

17 Şubat 2020... 

Heyecan dorukta, Feyzan 12 Aralık 2019 gününden beri süren bir hastane serüveninin başkişisi... Telaş, korku, merak, üzüntü... 

Duyguların girdabındayız. Ailemiz su sızdırmaz bir dayanışma içinde... Dostlarımızla kenetlenmişiz... Doktorlarımız Murat Akova ve Ahmet Rüçhan Akar bizim kahramanlarımız, hemşireler, hastabakıcılar hepsi ayrı bir değer...

İşte o puslu ve sonu belirsiz gün... Hastanedeyiz... 

Ali ve Mehmet’le konuşmadan, öylece oturuyoruz,  Feyzan yatakta... 

Ertesi günü bekliyoruz, Feyzan ameliyata sabah erken alınacak...

-Ne olacak? Ne olacak? Başarılı geçecek mi? Zor mu olacak? Ne kadar sürecek? Haftalardır yaşanan kabus bitecek mi?

Birden aklıma geliyor:

-Çocuklar ben bir Kızılay’a gidip geleyim...

Aklımdaki şu:

-Hastane süreci kimbilir ne kadar devam edecek... Oyalanmak için birşeyler bulmak gerek... Getirdiğim kitaplar yetmiyor, gidip dantel ipliği alayım...

İşte bluza dönüşmeden önce, o dantelin öyküsü böyle başladı, girilen çıkılan, farklı sürelerde kalınan çeşitli hastane odalarında, taburculuktan sonra da evde aylarca sürdü...

Bu arada Feyzan ameliyat oldu, ameliyat başarılı geçti ama yoğun bakımda, hastane yatağında, evde zorlu günler geçirdi... Bizim dantel de aynı günlerde ilmek ilmek ilerledi... Çok şükür  Feyzan her gün daha iyi oldu.

Hastanede bizi hiç yalnız bırakmayan sevgili  dostlarımızla kah sevinçli, kah üzüntülü paylaşımlarımız devam etti... En acısı, sevgili Çetin Fıratlı’yı bir anda kaybedişimiz oldu... Onu gözyaşlarıyla toprağa verdik ama hayat devam etti... 

🤣

Benim örmekte olduğum dantel tam 6 ay sonunda tamamlandı, sevgili terzim Türkan’ın elinde şekillendi ve neşe içinde giyebildim... O ilmeklerde, gözyaşı, korku, sevinç... Ne ararsanız var...

Hatta bu bitmeyen örme işi, Covit 19 günlerine de denk geldiği için, dantel ara sıra dezenfektan damlalarıyla bile ıslandı...

Ya, işte böyle dostlar. Bluz deyip geçmeyin...

Kahramanımız Ahmet Rüçhan Akar

Çok teşekkür ederim, bütün dostlarımıza... Sevgili Betül ve Alişan Soylu’ya. Onlar bizim bu mucizeyi yaşamamıza vesile oldular.

Şu anda saat 23.00 hastanedeyiz (*) Meğer ne ağır, ne zor  bir ameliyatmış bu by-pass, oysa yıllardır duyarız, üstelik çok yakınlarımıza da bu piyango çıktı ama ne zaman başımıza geldi, o zaman tam anlamıyla idrak edebildik.

Boşa söylenmemiş demek ki söz:

-“Ateş düştüğü yeri yakar”...

Önce “Feyzan hemen yoğun bakım sürecinden çıktı” diye sevindik, sonra bir baktık, heryerinde direnler, atar damar, toplar damar yolları,  kablolar... Hele o göğsünü yaran bandajın altındakini düşünmek insana nasıl da acı veriyor...

Bir bakıyorsunuz, sakin ama iştahsız, bir bakıyorsunuz gözleri çakmak çakmak, ateşi çıkmış... Korkular, telaş, ilaçlar ilaçlar... Neyse ki Ali ile Mehmet’in olağanüstü desteği var... Galiba hayatta yaptığımız en doğru iş onlar!

Kolay değil, “Hastaneler! Serüvenimiz”in  (**) üçüncü ayındayız... Umutsuzluk, karamsarlık, iyimserlik, sevinç, gözyaşı duraklarında bir o yana bir bu yana savrulduk, gezindik durduk...
Sonunda Rüçhan Akar (***) adındaki kahramanımız bize doğru yolu gösterdi, teşhisi koyup, neşteri atıverdi...  Şükürler  olsun, aydınlığa çıkmak üzereyiz...

Peki ama bu nasıl bir adam, nasıl bir doktor? Bu ne özveri, bu nasıl bir inisiyatif, güven verme, dünya literatürünü takip etme? Alçak gönüllülük, hele hele müthiş öngörü?
İyi ki var, sağolsun varolsun, elleri dert görmesin... Bu değerler ülkemizde yitip gitmesinler...

Ya Feyzan? Ya o dünya iyisi? Bana çarpıveren o kuyruklu yıldız?
Dua ediyorum, “Bu güzel insan, benim biricik Feyzan’ım benden çok yaşasın” diye... O insan ki ağır sorumluluklar, yükler, vicdan, yardımseverlik, merhamet duygularıyla hep koşmuş durmuş insan, şu hayattan biraz da kam alabilsin diye...

İnşallah, inşallah diyorum, siz dostlarımız hep sağlıklı olun istiyorum...

(*) Cebeci Kalp Merkezi
(**) Bayındır Söğütözü, Hacettepe, Cebeci Kalp Merkezi
(***) http://organnakli.medicine.ankara.edu.tr/prof-dr-ahmet-ruchan-akar/